رئیس اینستکس در گفت و گویی اختصاصی با نشریه دیدگاه اعلام کرد که این ساز و کار ویژه مالی در مسیر درستی حرکت می‌کند. فقط کافی است اعتماد طرفین جلب شود تا فعالیت‌های آن در کنار ساتما به چشم بیاید.
اینستکس تا کنون به چه نتایجی دست یافته و فکر می‌کنید در آینده به چه نتایجی برسد؟
ما یک دوره پر فشار و پر اهمیت اولیه از کار را پشت سر گذاشته‌ایم. این شامل مسائل مربوط به راه‌اندازی کار و همچنین کامل کردن تیم ما نیز می‌شود. تیمی که از دقیقه اول با تعهد بالا آغاز به کار کرد. همزمان، ما رابطه بسیار خوبی با پارتنر ایرانی خود STFI (ساتما) برقرار کرده‌ایم و یک مدل بیزنس را مشخص کرده و مسائل قانونی بسیاری را که در دنیای کسب و کار اهمیت دارد روشن کردیم. این‌ها شامل حفاظت از اطلاعات تجاری محرمانه و همسویی با قوانینی که با هدف اطمینان از این که همه تراکنش‌های مالی منطبق با نیازهای قانونی است نیز می‌شود. من قصد ندارم که انتظارات را بالا ببرم، چون اینستکس هنوز یک شرکت استارتاپی کوچک است و باید از پس بسیاری از مشکلات اولیه برآید. به هر شکل، هدف این است که ما باید در موقعیتی باشیم که هر چه سریع‌تر امکان تراکنش‌های مالی اساسی را بین اروپا و ایران در زمینه‌های انسان‌دوستانه فراهم کنیم.
اینستکس را چقدر عملی می‌بینید؟ مقامات ایرانی انتقاد می‌کنند که این ابزار مخصوص تبادلات مالی در حدی بسیار پایین کار خواهد کرد. فکر می‌کنید اینستکس می‌تواند آن‌ها را راضی کند؟
بله تا کنون سطح کار بسیار پایین بوده است. شرکت اینستکس توسط سه دولت (آلمان، فرانسه و بریتانیا) به عنوان سهامداران آن راه‌اندازی شده و کار در چنین شرایط پیچیده‌ای زمان برد. همچنین در ایران نیز ساختارهای مناسب باید ساخته می‌شد که آن هم زمان برد. به هر حال این مساله به اهداف آن بستگی دارد و من از همه طرفین می‌خواهم که به ما اعتماد کنند. چون ما در مسیر درستی هستیم.
مهم‌ترین موانع سر راه اینستکس چیست؟
چه در ایران و چه در اروپا، ما در منطقه‌ای با قوانین بسیار فعالیت می‌کنیم. درباره مجوزها و تاییدیه‌ها مسائل زیادی وجود دارد. این مهم است که ورود به شرایط پیچیده تجاری و سیستم‌های تامین منابع مالی به شکلی درست انجام شود تا هزینه‌های تراکنش‌های مالی و سایر هزینه‌ها کاهش بیابد. هیچ کدام از این‌ها یک شبه به دست نمی‌آید. به عنوان بازیگرانی تازه در صحنه، بیش از همه باید اعتماد بانک‌های بیشتری را برای همکاری با اینستکس جذب کنیم.
همکاری‌های طرف ایرانی چطور بوده است؟ چه کارهایی باید در ایران انجام شود؟
ایران شرکت ساتما را به عنوان سازمان آیینه ما به راه انداخته است. ساتما همکاری نزدیکی با اینستکس دارد. با سمتی که به عنوان رئیس اینستکس دارم، تا کنون با آقای نوری، مدیرعامل ساتما، 3 بار از ابتدای ماه سپتامبر ملاقات کرده‌ام. هر دوی ما در کنار هم تا کنون به نتایج بسیاری در این مدت رسیده‌ایم.
ایران رفته رفته در گام‌هایی مشخص در حال کاهش تعهداتش در برجام است و بسیاری بر این باورند که برجام در لبه نابودی قرار دارد. ایران رسما اعلام کرده که به محض این که تبادلات تجاری‌اش با اروپا عادی شود، به تمام تعهدات خود بازمی‌گردد. آیا باور دارید که اینستکس بتواند توافق هسته‌ای را نجان دهد؟
خوشحالم که ریاست اینستکس را بر عهده دارم. شرکتی که اهداف اقتصادی را دنبال می‌کند. چالش‌های مربوط به آن به اندازه کافی بزرگ هستند. همه کسانی که به نوعی درگیر اینستکس هستند می‌دانند که اینستکس در یک شرایط پیچیده سیاسی کار می‌کند و به مسائل سیاسی بسیار وابسته است. این که تا چه میزان فعالیت اینستکس می‌تواند برای تحولات سیاسی مهم باشد، باید توسط سیاستمداران پاسخ داده شود و نه توسط اینستکس.
یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که درباره اینستکس مطرح می‌شود این است که چطور همه شرکت‌های خصوصی ایرانی و اروپایی می‌توانند از اینستکس بهره ببرند آن هم در شرایطی که این ساز و کار فقط روی کالاهای بشردوستانه تمرکز دارد؟
اینستکس تا کنون تقاضاهای تجاری در بازه صدها میلیون یورو در زمینه بشردوستانه داشته است. اولویت در حال حاضر پاسخگویی به نیازهای فوری ایران برای تامین دارو، غذا و کشاورزی است. اینستکس و ساتما سر این موضوع توافق دارند. من می‌خواهم این نگرانی را بر طرف کنم که گفته می‌شود اینستکس بسیار محدود است. چون اینستکس می‌تواند سایر کالای مصرفی و گردشگری را نیز شامل شود. اما به هر حال برای امروز، اول موارد اول باید لحاظ شود.
گفته می‌شود که شش کشور اروپایی به اینستکس پیوسته‌اند؟ پیوستن آن‌ها را چطور می‌بینید؟ این به این معنی است که شرکت‌های خصوصی فعال در این کشورها قصد تجارت با ایران را دارند؟
شش کشور به صورت عمومی اعلام کرده‌اند که به اینستکس می‌پیوندند. من از این اتفاق خیلی خوشحالم. مفهوم این بیانیه سیاسی این است که پیوستن سهامداران به اینستکس به صورت قانونی در جریان است. حقوق سهامداران به تفصیل در اسناد اساسی اینستکس تنظیم شده است. هیچ یک از این‌ها تفاوت چندانی با مقررات شرکت‌های دیگر ندارد. در اصل، اینستکس برای استفاده همه شرکت‌های کشورهای عضو اتحادیه اروپا، صرف نظر از این که این کشورها خودشان سهامدار اینستکس هستند یا نه، باز است.
آیا بانکی اروپایی حاضر شده با اینستکس همکاری کند؟ اگر بله آیا آن‌ها نسبت به تحریم‌های امریکا مصون هستند؟
بانک‌هایی هستند که با اینستکس همکاری می‌کنند. با توجه به تاثیرات فرامنطقه‌ای تحریم‌های اعمال شده توسط کشورهای ثالث، بسیاری از بانک‌ها با احتیاط عمل می‌کنند. اما به هر حال این امکان وجود دارد. من بسیار امیدوارم که اینستکس در میان‌مدت موفق به کمک به رفع نگرانی‌های موجود در بازار شود.
به نظر شما چقدر پذیرش لوایح FATF از سوی ایران برای این که بتواند از اینستکس بهره ببرد اهمیت دارد؟
این باز هم یک موضوع سیاسی است. برخی از اتفاقات یک حرکت رو به عقب برای اینستکس و شرکت‌هاست و برخی دیگر اتفاقاتی پیشرو هستند.
فکر می‌کنند دولت ایران و شرکت‌های خصوصی ایرانی چه کارهایی باید انجام دهند که روابط اقتصادی با اروپا راحت انجام شود؟
این وظیفه من نیست که به دولت ایران توصیه‌ای بکنم. اما درباره اقتصاد ایران که در سال‌های اخیر رشد قابل توجه‌ای را تجربه کرده، فرصتهای بسیار زیاد و گسترده‌ای برای صادرات، غیر از صادرات سنتی که از گذشته انجام می‌داده می‌بینم. مدل بیزینسی که بین ساتما و اینستکس تعریف شده دقیقا این فرصتهای صادراتی را شامل می‌شود.
Related News
